Νεμιρόβιτς-Ντάντσενκο, Βλαντιμίρ Ιβάνοβιτς

(Vladimir Ivanovich Nemirovich-Danchenko,Τιφλίδα 1858 – Μόσχα 1943). Γεωργιανός συγγραφέας, σκηνοθέτης, διευθυντής και κριτικός του θεάτρου και διηγηματογράφος. Αρχικά ήταν δημοσιογράφος, κατόπιν κριτικός και διηγηματογράφος (Με το ψωμί των γραμμάτων, 1891, Ένα δράμα στα παρασκήνια, 1896) και τέλος συγγραφέας επιτυχημένων κωμωδιών και δραμάτων, από τα οποία ξεχωρίζει Η αξία της ζωής (1896) το γνωστότερο και σημαντικότερο έργο του, εμπνευσμένο από τον Τσέχοφ. Το 1891 διορίστηκε καθηγητής της δραματικής στο Φιλαρμονικό Ινστιτούτο όπου δίδαξε για έξι χρόνια· η διδασκαλία του βασιζόταν προπάντων «στην ακριβή ερμηνεία των κειμένων και στην αναζήτηση των ατομικών προσόντων του κάθε ηθοποιού». Το 1897, σε μια ενθουσιώδη συνάντηση με τον Στανισλάφσκι, έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας, που εγκαινιάστηκε τον επόμενο χρόνο. Η συμμετοχή του Ν. στο νέο αυτό θεατρικό ινστιτούτο ήταν πολύ σημαντική, γιατί ασχολήθηκε όχι μόνο με το οργανωτικό μέρος, αλλά και με την εκλογή του ρεπερτορίου: πράγματι στην κριτική ευαισθησία του οφείλεται το ότι το Θέατρο Τέχνης παρουσίασε Τσέχοφ, Γκόρκι, Αντρέγεφ κ.ά. Πολλές φορές σκηνοθέτησε ο ίδιος έργα σε συνεργασία με τον Στανισλάφσκι και άλλους, αλλά, στις όχι λίγες σκηνοθετικές εργασίες που οφείλονται αποκλειστικά σε αυτόν, μπορεί κανείς να παρακολουθήσει μια προοδευτική ωρίμαση και μια μετάβαση από τον αρχικό υπερβολικά λεπτομερειακό νατουραλισμό του σε έναν φιλολογικό ψυχολογικό ρεαλισμό, που ενδιαφερόταν κυρίως να προβάλει το κύριο θέμα κάθε έργου. Το 1919 δημιούργησε ένα σπουδαστήριο έργων, εξαρτημένο από το Θέατρο Τέχνης, που το 1926 πήρε το όνομά του. Στον τομέα αυτόν, οι σκηνοθεσίες του απέβλεπαν σε ένα συνθετικό είδος θεάτρου, σε ένα πλήρες είδος θεάματος που να αγκαλιάζει το τραγούδι και τη μιμική, την κίνηση και το ρυθμό των κινήσεων. Ο Ν. παραμένει στην ιστορία του θεάτρου όχι μόνο ως μεγάλος θεωρητικός αλλά και ως νεοτεριστής στον τομέα της σκηνοθεσίας, της σκηνογραφίας, της τέχνης και της τεχνικής της ερμηνείας.